Նրա անունն ու գործունեությունը նոր են մտնում հայ ճարտարարվեստի գանձարան

Ճարտարապետության ինստիտուտ-թանգարանում բացվել է նշանավոր ճարտարապետ ԼԵՎՈՆ ԿՅՈՒՐԵՂՅԱՆԻ աշխատանքների ցուցահանդեսը: Ճարտարապետ, որի անունն ու գործունեությունը նոր են մտնում հայ ճարտարարվեստի գանձարան։ «Իրատես de facto» ակումբում հրավիրված ասուլիսում այդ մասին վկայեց նաև ՀՀ ճարտարապետության ազգային թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն Աշոտ Գրիգորյանը։
«Մենք լիարժեք տեղեկություն չունեինք Լևոն Կյուրեղյանի գործունեության մասին: Կար ընդամենը մի պատմական փաստ. 50-ականներին նշանավոր ճարտարապետին հրավիրել են Հայաստան, և նա վատառողջ լինելու պատճառով մերժել է հրավերը»,- փաստեց բանախոսը։ Նա նաև ընդգծեց. «Պոլսահայ ճարտարապետներից Լևոն Կյուրեղյանն առանձնանում է նրանով, որ առաջին ճարտարապետն է, որ պաշտոնապես հրաժարվում է իր մասնագիտությունից։ Այս որոշումը նա կայացրել է, երբ ցեղասպանության զոհ են դարձել նրա 58 ազգականները, իսկ Ստամբուլում ավերվել են նրա նախագծած և կառուցած շինությունները»: «Զմյուռնիայի հրկիզումից հետո որոշեցի թողնել ճարտարապետի իմ մասնագիտությունը և դառնալ հողագործ»,- «Պատերազմի օրագրությունում» գրել է Լևոն Կյուրեղյանը։
«Լևոն Կյուրեղյանը ոչ միայն մեծ ճարտարապետ է, այլև եղել է Ազոլո քաղաքի կարևոր անձանցից մեկը: Նա քաղաքաշինական և ինժեներական լուրջ ուսումնասիրություններ էր կատարել, որի մեջ մտնում է նաև Հռոմի ջրամբարը: Հիմնել է Իտալիայի լեռնագնացության ակումբները, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում գրառումներ է կատարել Ազոլո քաղաքի մասին, որի արդյունքում այսօր կա 65 հատոր օրագիր: Ոչ միայն Լևոն Կյուրեղյանը, այլև Կյուրեղյանների ամբողջ ընտանիքը լուրջ և ծանրակշիռ դեր ունեն մեր քաղաքի զարգացման գործընթացում: Հատկանշական է, որ այս ճարտարապետի ցուցահանդեսը Հայաստանում բացվեց Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի շրջանակներում»,- «Իրատես de facto» ակումբում ասաց Ազոլո քաղաքի փոխքաղաքապետ Ֆրանկո Դալլա Ռոզանը, առանձնակի շնորհակալություն հայտնելով միջոցառման կազմակերպիչներին:
Ի դեպ, Ազոլոյի փոխքաղաքապետը մի հետաքրքիր բացահայտում արեց. պարզվում է՝ Լևոն Կյուրեղյանի թոռ, իտալահայ ճարտարապետ Արմեն Կյուրեղյանը (որը ևս ակումբի բանախոսն էր) եղել է Ազոլոյի փոխքաղաքապետը: «Ինձնից առաջ Արմեն Կյուրեղյանն էր փոխքաղաքապետ»,- ասաց Ֆրանկո Դալլա Ռոզանը:
Եվ այսպես, ճարտարապետ, պատմաբան, ինժեներ, գրող, հասարակական-քաղաքական գործիչ Լևոն Կյուրեղյանը այդպես էլ չի հաստատվում Հայաստանում` ինչո՞ւ: «Հայկական հարցի լուծումը` անկախ Հայաստանի ստեղծումը, եղել է Լևոն Կյուրեղյանի մեծագույն նպատակը: Այդ ուղղությամբ նա բազմաթիվ աշխատանքներ է կատարում տարբեր տարիներին իտալացի և ֆրանսիացի իր գործընկերների հետ: Սակայն կենսուրախության մի կարճ ժամանակահատված է ապրում Հայաստանի անկախության համար, որը ձեռք էր բերվել Սևրի պայմանագրով: 1921-ին դեպի Կոստանդնուպոլիս կատարած կարճատև ուղևորության ժամանակ տեսնելով, որ Թուրքիան գրավել է Կոստանդնուպոլիսը, Զմյուռնիան և Անատոլիան, հասկանում է, որ այն նպատակը, որի համար միշտ պայքարել է, այսինքն՝ Հայաստանի Հանրապետության լիակատար անկախության իրագործումը, ձախողված է։ Դրանից հետո հաստատվում է Իտալիայում: 50-ականներին, երբ Խորհրդային Միությունից ժամանած պատվիրակությունը նրան հրավիրում է Հայաստան, նա մերժում է, քանի որ արդեն առողջություն չուներ»,- նշեց իտալահայ ճարտարապետ Լևոն Կյուրեղյանի թոռը` Արմեն Կյուրեղյանը:

Ժասմեն ՎԻԼՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• ՃՇՀԱՀ-ն և Ստավրոպոլի «Հյուսիս-Կովկասյան դաշնային» համալսարանը հեռահար եղանակով ստորագրեցին «Մեծ Կովկաս կոնսորցիում ստեղծելու մասին» համաձայնագիրը
• «Հան­ցա­վոր ան­գոր­ծու­թ­յուն են դրսևո­րում ՀՀ իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րը»
• «Ղա­րա­բա­ղյան խնդ­րի քա­ղա­քա­կան լու­ծու­մը պետք է գտն­վեր այս պա­տե­րազ­մից ա­ռաջ»
• ՃՇՀԱՀ-ի հետ համագործակցության շրջանակներում բացվեց ինտերակտիվ ուսուցման ռուսաց լեզվի առաջին կենտրոնը
• «Դուռ-լու­սա­մուտդ պինդ փա­կիր, ու­րի­շին գող մի հա­նիր»
• Կռա­պաշ­տու­թ­յու­նը քան­դեց Հա­յաս­տա­նը
• «Նո­յեմ­բե­րի 4-ի դրու­թ­յամբ Շու­շիում մեր դիր­քե­րը բո­լոր ա­ռում­նե­րով նպաս­տա­վոր են ե­ղել»
• «Որ­քան հիաս­թափ­ված եմ նախ­կին իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րից, այն­քան էլ հիաս­թափ­ված եմ ներ­կա­յիս իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րից»
• ՃՇՀԱՀ-ն 6 մլն դրամ է փոխանցել «Զինծառայողների ապահովագրության» հիմնադրամին և «Հայրենիքի պաշտպանի վերականգնողական կենտրոն»-ին
• ՃՇՀԱՀ հոգաբարձունների խորհրդի նիստում մեկ րոպե լռությամբ հարգեցին Ղարաբաղի պատերազմում իրենց կյանքը հանուն հայրենիքի զոհաբերած նահատակների հիշատակը
• «Պատերազմ և խաղաղության» նոր տարբերակը․ «վաճառված է» Արցախը, վտանգված է Հայաստանը
• Պա­տե­րազ­մի պայ­ման­նե­րում փաս­տա­թուղթն ին­չու՞ բո­վան­դա­կա­յին փո­փո­խու­թ­յուն չի կրել
• Արդեն ե­րեկ պետք է մե­կու­սաց­վեին և պար­տա­դիր թես­տա­վոր­վեին
• Գեր­շա­հույթ` պա­տե­րազ­մի հաշ­վին
• «Լար­վա­ծու­թ­յան մե­ծաց­մա­նը զու­գա­հեռ ես-ը ա­վե­լի է ձուլ­վում մենք-ին»
• «Հա­յե­րը ոչ միայն լավ գոր­ծա­րար­ներ են, այլև լավ մար­տիկ­ներ»
• ՃՇՀԱՀ-ը 15 մլն 500 հազար դրամ է փոխանցել «Հայաստան համահայկական հիմնադրամին»
• «Մեր ամ­րոց­նե­րի պա­տե­րի տակ լավ ջարդ են ու­տում և ու­տե­լու են»
• ՊԵԿ-ը միանձ­ն­յա՞ է ո­րո­շել
• Վլադ Ասատրյանը միաձայն վերընտրվեց ՃՇՀԱՀ հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ

Մեկնաբանություններ